Ruim 3 jaar geleden plaatste ik op mijn site het bericht ‘10 ideeën om te werken aan groepsvorming‘. Dit bericht wordt ieder jaar weer veel gelezen, maar in die drie jaar heb ik zelf weer andere goede ideeën gezien en gebruikt om in de klas in te zetten tijdens de periode van de Gouden Weken. Daarom nu een nieuw bericht met dit keer 15 ideeën om te werken aan groepsvorming.
Elkaar leren kennen
De zon schijnt op …
Dit idee vind ik vooral erg fijn vanwege het positieve gevoel dat je krijgt als de zon op je schijnt. De leerkracht zegt de zin: ‘De zon schijnt op … ‘ en maakt dit af met een kenmerk dat één of meerdere leerlingen in de klas hebben. Je kunt denken aan:
- … iedereen die een blauw shirt draagt.
- … iedereen die een broertje heeft.
- … iedereen die van lezen houdt.
Persoonlijke woordzoeker maken
Mijn ervaring is dat de leerlingen in groep 7/8 elkaars namen ondertussen wel weten. Hobby’s, samenstelling gezin en een aantal favoriete dingen is vaak ook wel bekend. Een leuke manier om dit te ’testen’ is door de leerlingen een woordzoeker te laten maken over zichzelf. Dit kan bijvoorbeeld op woordzoekermaken.nl. De leerlingen typen kenmerken over zichzelf, maar laten geheim wie de woordzoeker gemaakt heeft. Na het printen van de woordzoekers deel je ze uit en moeten de leerlingen ze maken en raden welke klasgenoot de woordzoeker gemaakt heeft. Je kunt iedere woordzoeker ook kopiëren voor alle leerlingen en er iedere ochtend tijdens het inloopkwartier één laten maken.
Zo snel mogelijk op volgorde staan
Dit spel heb ik de afgelopen jaren in diverse varianten gespeeld. In groep 3 deed ik dit makkelijk door de leerlingen op volgorde van huisnummer te laten staan en in groep 7/8 moeilijker door bijvoorbeeld de opdracht te geven om op volgorde te staan van de verjaardagen beginnend op 1 augustus, start van het schooljaar. Je kunt dit spel verschillende keren spelen en timen hoe lang het duurt voor de rij klopt. Het is dan achteraf goed om met elkaar te bespreken waarom het snel/langzaam ging. Vergelijk de opdrachten en de tijden met elkaar en laat de leerlingen zelf ontdekken wanneer het het beste lukte. Opdrachten die je kunt geven om de rij te maken zijn:
- Van jongste naar oudste
- Op huisnummer (laag-hoog of hoog-laag)
- Alfabetische volgorde voor- of achternaam
- Hoe laat gaan de leerlingen naar bed
Lees ook: Groepsvorming in groep 7/8
Ik-boekje
Een site waar je zeker fijn materiaal kunt vinden is de website van juf Shanna. Een voorbeeld daarvan is haar ik-boekje. Ze heeft verschillende versies gemaakt, maar ik ga natuurlijk die voor groep 6 t/m 8 gebruiken.
Het klaslokaal leren kennen
Speurtocht door de klas
Dit idee zag ik op de website van juf Lies en zij had het gevonden op Twitter. Met behulp van Canva heb ik het werkblad een update gegeven. Dit werkblad is wel echt gericht op mijn lokaal. In Canva heb ik ook een bestand gemaakt wat bewerkt mag worden. Kopieer dit dan wel even eerst naar jezelf.
Download werkblad ‘Speurtocht door de klas‘.
Samenwerken
Potlodenketting
Alle leerlingen nemen een potlood mee en gaan in een kring staan. De leerlingen laten hun potlood op hun linkerwijsvinger staan. Hun rechterwijsvinger zetten ze op het potlood van de klasgenoot die rechts staan. Zo ontstaat er een potlodenketting. Je kunt de opdracht lastiger maken door de leerlingen opdrachten te laten uitvoeren. Kunnen ze allemaal een stap naar rechts zetten zonder dat de potloden vallen? En kunnen ze springen?
De vloer is lava
Dit idee zag ik op Instagram en heb ik, helaas, pas één keer gedaan met een groep. Deze opdracht is het leukste om ineens te doen. Ga als leerkracht op je stoel of bureau staan en roep hard door de klas: De vloer is lava! Hopelijk gaan nu alle leerlingen ook met hun voeten van de vloer. Vervolgens leg je de opdracht uit. Het is de bedoeling dat alle leerlingen het lokaal verlaten zonder de vloer te raken. Voor mijn leerlingen was alleen het lokaal iets te gemakkelijk dus zij kregen de opdracht dat ze de school moesten verlaten om het wat moeilijker te maken. Mijn klas gaf stoelen en krukken door en zo kwamen ze veilig de school uit.
Fantasiedier maken
Dit idee heb ik van de website gripopdegroep.nl waar extra ideeën staan bij het boek ‘Grip op de groep‘. Tijdens mijn beginjaren als leerkracht heb ik echt veel gehad aan dit boek en ook aan het vervolg ‘Bouwen aan je groep‘. In het originele lesidee staat dat kinderen in groepjes van 4 of 5 leerlingen deze opdracht maken, maar ik doe het liever in groepjes van 3. Je hebt dan echt kop, lijf, kont om te verdelen. Ik liet de leerlingen werken op hun eigen plaats, maar ze mochten wel met elkaar overleggen. Dat deden ze echter zonder de tekeningen te kunnen zien. Dit maakte het eindresultaat net iets verrassender.
Wooshen
Ga met elkaar in een kring staan. Je geeft de wind telkens door aan je buurman via het woord WOOSH.
De wind kan geblokt worden met het woord HOW, dan keert de wind zich in de andere richting.
De wind kan oversteken met ZAP.
De wind kan tegelijkertijd groovy en delicious zijn en iedereen aansteken met GROOVELICIOUS, iedereen schudt dan zijn lichaam van boven naar onder en roept mee.
De wind kan ook door elkaar blazen, we wisselen van plaats en roepen allemaal luidkeels FREAK OUT.
Lees ook: Zoek iemand die…zomervakantieversie
Samen kleuren
Helaas weet ik niet meer welk account dit deelde op Instagram, want ik had graag een link geplaatst naar de afbeelding om het duidelijker te maken. De helft van de leerlingen in de klas kleurt een kleurplaat in. Daarna krijgt de andere helft dezelfde kleurplaat, maar deze is nog leeg. Vervolgens wordt de klas verdeeld in tweetallen. De leerlingen die al gekleurd hebben, vertellen hoe zij dit hebben gedaan aan hun klasgenoten met de lege kleurplaat. Er staat echter een schot tussen de leerlingen dus ze kunnen elkaar en de kleurplaten niet zien. Aan het eind worden de kleurplaten vergeleken.
Wil je het in de bovenbouw wat lastiger maken? Dan is deze kleurplaat van huisjes een geschikte kleurplaat om in te zetten.
Toren bouwen van bekertjes met elastiek en touw
Ik kan dit proberen uit te leggen, maar de afbeelding van Rob Kobes op Twitter is duidelijker dan een verhaal over deze opdracht.
Een toren bouwen van bekertjes. Door goed samen te werken konden ze de bekers een voor een op elkaar zetten.. @VCOostnederland #goudenweken #samenwerken pic.twitter.com/fivUGZIkmW
— Rob Kobes (@robkobes) September 11, 2019
Fijne spellen tijdens de Gouden Weken
Levend memory
Dit idee kwam ik tegen op de onderwijsblog Gietjes Corner. Deze opdracht hoeft lang te duren, maar is wel leuk en zeker de leerlingen die moeten raden welke leerlingen samen met een memory zijn, moeten goed overleggen en samenwerken.
Kleurentikkertje
Kleurentikkertje speel ik zelf het liefste in de gymzaal. Als leerkracht roep je een lichaamsdeel en daarna een kleur. Zodra je de kleur hebt genoemd, rent iedereen zo snel mogelijk naar iets toe met die kleur en raakt het aan met het genoemde lichaamsdeel.
Driehoektikkertje
Dit spel is zowel in de gymzaal als op het schoolplein goed te spelen. Het werkt wel het beste in viertallen. Mocht je daardoor leerlingen overhouden dan kun je het beste iedere ronde wat kinderen laten toekijken.
Ik speel dit spel al jaren, maar vond nu een goede uitleg op 101werkvormen.nl.
Go!
Dit spel vond ik op de website Mom Junction en ik geprobeerd het zo duidelijk mogelijk te vertalen. Om dit spel te spelen staan de leerlingen in een kring op één leerling na. Deze leerling staat in het midden en probeert oogcontact te maken met een klasgenoot.
Als dat oogcontact er is zegt leerling 1 ‘Go!’ tegen leerling 2 en loopt langzaam die kant op.
Leerling 2 probeert contact te maken met leerling 3 om daar ‘Go!’ tegen te zeggen en die kant op te mogen gaan lopen. Leerling 1 kan dan op de lege plek van leerling 2 gaan staan.
Het spel is afgelopen als alle leerlingen van plek gewisseld zijn.
De uitwerking van de ideeën De zon schijnt op, Wooshen, Potlodenketting en Kleurentikkertje heb ik gevonden in het e-book Aan de Slag met: Groepsvorming! 108 Werkvormen om van een klas een TOP-Groep te maken van Jelly Bijlsma. Dit e-book vond ik via Google en voor zover ik het kon ontdekken is dit een gratis download, vandaar dat ik hier de link deel.
Dit bericht bevat affiliate links.