De ikea-bal: Waarom ik deze niet kan missen in de klas

De, tegenwoordig, groene ikea-bal kent waarschijnlijk iedereen wel. Tijdens een rondje Ikea is de grote bak vol met ballen op de speelgoedafdeling namelijk niet te missen. En veel leerkrachten hebben één of meerdere exemplaren van deze bal in de klas. Zelf heb ik van de vorige versie drie ballen in mijn lokaal en ik zou ze niet willen missen. Maar waarom vind ik de ikea-bal nou onmisbaar in mijn klaslokaal?

De ikea-bal en groepsvorming

In het begin van het schooljaar komen de ballen minimaal één keer per week tevoorschijn om gebruikt te worden bij een groepsvormend spel. Zo speel ik bijvoorbeeld ‘groepsovergooien’, hieronder meer over dit spel, of diverse vragenrondes waarbij de bal overgegooid moet worden. Bij de vragenrondes werk ik vaak in drie groepen waarbij iedereen antwoord geeft op dezelfde vraag. Bijvoorbeeld: In welk land ben je op vakantie geweest? Na een keer de bal ontvangen te hebben, gaan de handen op de rug, zodat iedereen weet dat die leerling geweest is. Een leuke, snelle manier om wat meer over elkaar te ontdekken.

Lees ook: 10 ideeën om te werken aan groepsvorming

Groepsovergooien

Bij groepsovergooien wordt eerst de volgorde bepaald waarin de bal wordt gegooid. De leerlingen onthouden van wie ze bal krijgen en naar wie ze de bal gooien. Daarna probeer ze in precies die volgorde de bal rond te gooien. Het doel is om steeds sneller te worden in het gooien en je dus goed te focussen op jouw taak. Leerlingen laten zich namelijk soms vrij snel afleiden als het bij een ander mis gaat.

Ik vind het altijd een extra leuke uitdaging om het spel uiteindelijk te spelen met alle drie de ballen en dan het juist zo lang mogelijk vol te houden. De ballen mogen dan dus niet op de grond vallen. Hoe lang blijven alle ballen in het spel?

Ikea-bal en rekenen

Ook in groep 7/8 blijven de tafels een dingetje en ik vind het dan fijn om even de bal te pakken. Meestal geef de leerlingen vooraf de opdracht om vast één of meerdere sommen te bedenken. Bijvoorbeeld: Iedereen neemt een som uit de tafel van 8 in zijn hoofd.

Ik begin met het gooien van de bal en zeg een keersom. De ontvanger geeft zo snel mogelijk antwoord na het vangen van de bal, zegt zijn keersom en gooit de bal naar de volgende leerling. Door de leerlingen vooraf al sommen te laten bedenken, ligt het tempo lekker hoog.

Een andere manier is door juist het antwoord te geven en de leerlingen er een som bij te laten bedenken. Dit kan ook met deelsommen, of in de lagere groepen plus- en minsommen.

Lees ook: Bewegend leren in groep 7 en 8

Ikea-bal en spelling

Als we een spellingregel herhalen, kan ik starten met een vijf woorden dictee, maar soms pak ik dan één van de ballen om de kennis op te halen. We gooien de bal rond en iedereen die de bal krijgt, moet een woord noemen dat bij de betreffende regel hoort.

Regel chocola: chef, Chili, champignons, hachee, machinist, chagrijnig, chantage, chimpansee etc.

Regel thermometer: discotheek, thermiek, katholiek, therapeut, thema, althans, Athene etc.

Nog enkele voorbeelden

Bij Engels laat ik de leerlingen woorden bij een thema noemen.

Bij taal moet er soms een woordslang gemaakt worden. Laat de leerlingen de bal naar elkaar gooien en samen een woordslang maken.

Gelijkwaardige breuken noemen. Ik zeg 1/2, leerling 1 zegt 3/6. Leerling 1 zegt 2/3, leerling 2 zegt 6/9. Dit moet wel in kleinere groepen gespeeld worden, want vaak hebben de leerlingen iets meer denktijd nodig.

De bal kan ook goed gebruikt worden om bijvoorbeeld Japans voetbal te spelen.

Heb jij een ikea-bal in de klas en gebruik je die nog voor andere doeleinden? Ik vind het leuk als je een reactie achterlaat.