Bij het zoeken naar leesposters voor mijn klaslokaal kwam ik op Pinterest een poster tegen met als titel ’10 rechten van de lezer’ maar met helaas een link naar niets. Als leerkracht heb ik al regelmatig iets gehoord over deze 10 rechten, maar had me er tot nu toe onvoldoende in verdiept. De poster maakte me echter zo nieuwsgierig dat ik wat artikelen ben gaan lezen en besloot dat ik deze poster wel in mijn klas wil hebben.
Wat zijn de 10 rechten van de lezer?
Om de poster goed te kunnen maken, moest ik wel weten hoe de 10 rechten van de lezer precies vertaald zijn in het Nederlands. Deze rechten zijn namelijk bedacht door Daniël Pennac, een Franse auteur. In meerdere bronnen vond ik de lijst op dezelfde manier vertaald, onder andere bij Kinderzwerfboek.
- Het recht om niet te lezen.
- Het recht om bladzijdes over te slaan.
- Het recht om een boek niet uit te lezen.
- Het recht om een boek meer dan één keer te lezen.
- Het recht om zelf te kiezen wat je leest.
- Het recht om te ontsnappen aan de werkelijkheid.
- Het recht om waar-dan-ook te lezen.
- Het recht om lukraak door een boek te bladeren.
- Het recht om hardop te lezen.
- Het recht om te zwijgen.
Meer lezen
Heel eerlijk vind ik sommige van deze rechten best lastig om in de klas op te hangen, maar door de achtergrondinformatie te lezen, ben ik ze beter gaan begrijpen. Zo las ik bij Kinderzwerfboek dat het recht om niet te lezen eigenlijk heel logisch is. Soms wil je iets niet lezen. Dit kan omdat je het niet begrijpt, omdat je het niet interessant vindt of omdat het je niet aanstaat.
In de gastcolumn van John Brosens op Hebban.nl las ik ook dat je als scholier op de middelbare school boeken kunt lezen waar volwassenen en docenten van gruwen. Dit geldt vast en zeker ook op de basisschool. In mijn klas lezen leerlingen zeker weten boeken waar ik niet altijd blij van wordt, maar zij wel. Je bent niet wat je leest, lezen verrijkt je wereld. John Brosens schrijft dat heel mooi: Lezen verrijkt je wereld – ik kan niets bedenken wat daar verkeerd aan zou zijn. Dat mijn leerlingen een andere belevingswereld en andere interesses hebben dan ik is niet meer dan logisch. Ze hebben het recht dus om boeken aan de kant te leggen die ik ze aanbied.
Ik vind trouwens wel dat wij als leerkrachten de taak hebben om leerlingen andere boeken aan te bieden dan de boeken die ze altijd zelf kiezen en ze waarschijnlijk uit de bibliotheek en boekenwinkel mee naar huis nemen. Dat ze dan naar 30 bladzijden stoppen, omdat het toch echt niets voor hen is, prima! Regelmatig heb ik echter al meegemaakt dat een leerling een door mij aangeboden boek uitleest en ineens een veel bredere boekenwereld open ziet gaan.
De 10 rechten van de lezer zijn een mooie mogelijkheid om met je leerlingen in gesprek te gaan over lezen en boeken. Het komende schooljaar ga ik dat zeker doen!
Gratis download
Download de poster hier.
Tijdens mijn zoektocht vond ik ook de geweldige poster van de 10 rechten van de lezer in het Engels met illustraties van Quentin Blake. Deze poster is ook gratis te downloaden en eigenlijk natuurlijk veel toffer dan mijn versie.
Meer leesposters
Op mijn site zijn nog meer leesposters te vinden. Ik heb ze verzameld in een lijstje: