Samen tegen progressieve bijziendheid

Gastblog van Lies Goddaer en Kato Tyberghien (Kinderoogjes)
Wij zijn twee Belgische studenten in het laatste jaar van de opleiding Oogzorg (orthoptist-optometrist). Voor onze bachelorproef willen we leerkrachten in het lager onderwijs bewust maken over de risicofactoren voor hoge bijziendheid binnen in de klas. Daarnaast willen we ook aantonen wat er veranderd kan worden om zo hoge bijziendheid te voorkomen. Hiervoor hebben wij een Instagrampagina “KinderOogjes” aangemaakt waar we op regelmatige basis tips en weetjes plaatsen. Via deze weg heeft Juf Inger ons gecontacteerd om een blog te schrijven voor haar pagina. We zijn haar hier zeer dankbaar voor en blij dat er interesse is in dit onderwerp want hoge bijziendheid is een groeiend probleem. Dus bij deze geven we in onderstaand verslag een bondige samenvatting van de meest noodzakelijke informatie, samen tegen progressieve bijziendheid.

Wat is (hoge) bijziendheid?

Bijziendheid, ook wel myopie genaamd in de medische wereld, is een afwijking van het oog waarbij objecten op een verre afstand wazig gezien worden en de zaken nabij scherper. Deze afwijking wordt meestal gecorrigeerd door het dragen van een bril of contactlenzen met een negatieve sterkte. Als deze sterkte hoger is dan -6.00 spreken we over hoge bijziendheid en is de kans op oogaandoeningen groter. Uiteindelijk zou dit kunnen leiden tot onomkeerbare blindheid.
Deze afwijking wordt gedeeltelijk veroorzaakt door genetische factoren waar wij geen invloed op hebben. Maar ook omgevingsfactoren (bv. langdurig nabijwerk, beeldschermwerk, slechte verlichting, weinig buitenactiviteiten) hebben een invloed op het ontstaan van bijziendheid. Hier hebben we wel een invloed op. Deze factoren kunnen zorgen voor visuele stress wat de ontwikkeling van myopie bevordert en klachten als hoofdpijn, wazig zicht, lichtgevoeligheid, vermoeide ogen en branderige ogen veroorzaken.

Welke rol spelen de leerkrachten lager onderwijs hierin?

Binnen het lager onderwijs bevinden zich risicofactoren die de ontwikkeling van bijziendheid bevorderen. Wij willen deze risicofactoren zoveel mogelijk elimineren om zo de bijziendheid zo min mogelijk uit te lokken. Dit zullen we doen door zoveel mogelijk rekening te houden met de visuele hygiëne. Onder visuele hygiëne vallen alle adviezen die visuele stress zoveel mogelijk willen verminderen.

Tip 1: Harmon afstand

De Harmon afstand is gelijk aan de lengte van je onderarm (zie foto). Dit is de ideale werkafstand voor het uitvoeren van nabij taken. Wanneer de kinderen dichter zitten zal dit extra inspanning vragen van de ogen en leiden tot visuele stress.

Tip 2: 20 – 20 – 20 regel

In het onderwijs kunnen we natuurlijk niet al het nabijwerk elimineren maar we kunnen er wel voor zorgen dat we dit op een manier doen die minimaal belastend is voor de ogen. Het is daarom belangrijk dat we regelmatig de ogen rust geven. Hiervoor is de 20 – 20 – 20 regel een handige regel. Dus wanneer je 20 minuten nabijwerk verricht hebt kijk je 20 seconden op een afstand van 20 feet (6 meter). Wanneer de kinderen bezig zijn met het invullen van oefening denk er aan om ze om de 20 minuten even naar buiten te laten kijken. Misschien is het leuk om hier een spelletje aan te koppelen, denk bijvoorbeeld aan ik zie, ik zie wat jij niet ziet.

Tip 3: Verlichting

Voldoende licht in de klas is van uiterst belang. Onderzoek heeft aangetoond dat voldoende lichtintensiteit een beschermende factor is voor het ontwikkelen van bijziendheid. Denk er dus op tijd aan om de verlichting aan te leggen in het klaslokaal. Ook genoeg lichtinval van buiten is belangrijk.

Tip 4: Buitenactiviteiten

Voldoende belichting is van essentieel belang en daarom is het belangrijk om op regelmatige basis even naar buiten te gaan. Aangezien buiten de lichtintensiteit nog veel groter is. De lichtintensiteit en het veraf kijken buiten verlaagt de kans op het verder evolueren van bijziendheid. Stimuleer daarom de kinderen om zo veel mogelijk naar buiten te gaan. 

Maar hoe kan je dit nu concreet doen?

• Geef eens een keertje een taalles of wiskundeles buiten.  
• Hou een estafette waarbij de kinderen telkens op het einde van de estafette een rekensom moeten oplossen.  
• Geef de kinderen huiswerk dat ze buiten moeten uitvoeren. Zoals het zoeken van verschillende soorten bladeren van de bomen in herfst, of het zoeken van verschillende soorten bloemen in de lente…  
• Las een bewegingstussendoortje in en ga naar buiten.   

Dit bericht bevat affiliate links.