Recensie: Van thematisch werken naar thematiseren
Recensie van juf Ivette
Na veel prentenboeken, wat leesboeken en een aantal informatieboeken, was het nu eens tijd voor vakliteratuur. Ik mocht het boek ‘Van thematisch werken naar thematiseren’ van Aafke Bouwman, Sigrid Houtsma, Margreeth Mulder en Kobi Wanningen lezen. Ik heb het boek nu al een tijdje in huis en grijp er regelmatig op terug. In het begin heb ik het boek van voor tot achter gelezen, maar later heb ik er juist steeds stukken uitgehaald die voor mij op dat moment van belang waren. Ik vind het een heel interessant en leerzaam boek. Enkele schooljaren geleden hebben wij ons onderwijs in de onderbouw volledig omgegooid en ik vond het heel mooi om te zien hoe wij al veel doen volgens dit boek. Maar er valt altijd meer uit te halen!
Verschil tussen thematisch werken en thematiseren
Met dit boek neem je het thematiseren echt weer even onder de loep. Thematisch werken en thematiseren, het klinkt bijna hetzelfde maar toch is thematiseren iets heel anders dan thematisch werken. Bij beide werk je met een thema maar bij thematiseren is er een wisselwerking tussen de professional en de leerlingen. Een essentieel verschil, want er is sprake van wederkerigheid. Kinderen worden serieus betrokken om het thema tot een succes te brengen! Sinds een paar jaar werken wij bij ons op school in de groepen 1 t/m 3 volgens de principes van Rijk Spel en sindsdien merk ik een groot verschil. De kinderen zijn veel meer betrokken, er komt écht spel op gang en omdat er zoveel valt te leren doen we ook langer over een thema. We nemen daardoor ook echt de tijd voor verdieping.
Aan de slag gaan met het boek
Dit boek neemt je mee in de opbouw van een thema. Hoofdstuk 1 gaat over de onderbouwing en visie op thematiseren. Opvattingen van vroeger en nu worden naast elkaar gezet. Vervolgens staat de keuze van een thema centraal in hoofdstuk 2. Uit ervaring weet ik inmiddels dat dit heel erg belangrijk is. Pinterest en Instagram staan vol met de ‘allerleukste’ thema’s, maar zijn de kinderen hier ook actief bij betrokken? Bij ons op school stellen we onszelf bij de voorbereiding van elk thema altijd de vraag: ‘wat spelen ze dan?’ Het thema moet de kinderen natuurlijk aanspreken, maar daarnaast ook veel kansen bieden tot constructie en rollenspel. Zo zijn er nog een aantal voorwaarden.
Wat wij ook gemerkt hebben, en wat ook heel mooi terugkomt in Van thematisch werken naar thematiseren, is dat de titel van het thema medebepalend is voor het succes van een thema. Een actieve titel nodigt gelijk uit tot spelen. Daarom werken wij bijvoorbeeld niet over ‘de herfst’, maar over ‘ik wandel door het bos’. Hoofdstuk 3 gaat over het proces van thematiseren. Hierin staat hoe je een thema opstart (ook hier geldt weer: doe het met de kinderen samen!), uitvoert, af kunt ronden én ook evalueert. Er worden mooie voorbeelden gegeven van verschillende hoeken en activiteiten, gekoppeld aan doelen. Ook hier wordt weer benadrukt hoe belangrijk het is dat kinderen medebepalend zijn. Hierdoor kan het ook bijna niet anders dat binnen de onderbouw een thema in de ene groep de ene kant op gaat en de andere groep over iets anders binnen dit thema werkt. En dat is niet erg!
Vaak wordt ook nog vergeten dat het voor kinderen heel belangrijk is om een thema samen af te ronden. Niet dat ze op een dag het lokaal inlopen en alles al opgeruimd is. Dit kan op verschillende manieren. Afgelopen jaar hadden wij met de onderbouw een winkelstraat gemaakt, waarbij elke groep een eigen winkel beheerde. In de laatste week hielden we uitverkoop en zo kwam het thema heel natuurlijk tot afronding. Bij het thema sprookjes hebben we als afsluiting voor elkaar een voorstelling gegeven over allemaal verschillende sprookjes. Zo kun je steeds weer iets bedenken en dit hoeft ook echt niet heel groot te zijn.
Hoofdstuk 4 gaat over alles rondom spel en thematiseren. Vragen als ‘wat verstaan we onder spel’ en ‘hoe observeer je’ staan hier centraal. In hoofdstuk 5 krijg je meer informatie over verdieping binnen spel en
hoofdstuk 6 en 7 gaan over de koppeling met rekenen-wiskunde en taal/lezen.
Wat vind ik van het boek?
Dit boek geeft je niet alleen ontzettend veel informatie, ook zorgt het voor mooie gesprekken in je onderbouwteam. Elk hoofdstuk sluit namelijk af met vragen voor een teamgesprek. Naast theoretische onderbouwing, staan er ook heel veel praktische voorbeelden in dit boek. Als je nog niet zoveel ervaring hebt met thematiseren, geeft dit heel veel houvast denk ik. Wat ik nog wel heel belangrijk vind om te vertellen is dat je jezelf (en je onderbouwcollega’s) ook echt de tijd moet geven. Het is een heel proces. Ik laat veel beelden vanuit mijn eigen onderwijs zien op mijn Instagramaccount en krijg vaak de vraag of ik wil uitleggen hoe wij dit doen. Maar dit is een jarenlang proces en ook wij zijn nog steeds zoekende én lerende. Stapje voor stapje kom je heel ver! Thematiseren is een ingewikkeld, maar geweldig proces. Je bent er niet door alleen maar een aansprekend thema in te brengen, mooie hoeken en activiteiten te bedenken en vervolgens de kinderen erop los te laten. Ook voor de kinderen vraagt dit een andere manier van denken. Al met al vind ik Van thematisch werken naar thematiseren een waardevol boek dat op geen enkele basisschool en/of lerarenopleiding mag ontbreken.
Het boek aanschaffen
Koop Van thematisch werken naar thematiseren via uitgeverij Pica, je betaalt geen verzendkosten in Nederland, of bestel het via onderstaande link bij bol.com.
Dit bericht bevat affiliate links.
De wijzer kreeg ik opgestuurd door uitgeverij Pica. Hartelijk dank!
