Op 1 augustus schreef ik een blog over het bijhouden van mijn uren het afgelopen schooljaar. Daarin beloofde ik dat ik nog een recensie zou schrijven over het boek ‘van werkdruk naar werkplezier‘, omdat dat boek mij echt geholpen heeft met het maken van bepaalde keuzes waardoor ik minder werkdruk ervaren heb tijdens het schooljaar 2015-2016. Nu het herfstvakantie is, vond ik het een mooi moment om mijn recensie dan eindelijk eens te gaan schrijven. Ik kan me namelijk voorstellen dat voor een aantal leerkrachten het gevoel van werkdruk de afgelopen periode aardig aanwezig is geweest. Zelf heb ik dit in ieder geval wel op diverse momenten ervaren. Een nieuwe school, een nieuwe klas, nieuwe collega’s, nieuwe lesstof zorgen voor aardig wat drukte zo af en toe. Door echter de tips uit het boek weer even te lezen en prioriteiten te stellen kan ik zeggen dat ik druk ben geweest, maar dat de werkdruk me meegevallen is.
Wat heb ik dan precies aan dit boek gehad om mee daarbij te helpen? In deze blog heb ik een aantal tips uit het boek uitgewerkt. Ik laat je lezen hoe deze voor mij hebben gewerkt en hopelijk heb jij er ook iets aan.
Het boek begint met een hoofdstuk met feiten rondom werkdruk in het onderwijs. Door het lezen van dat hoofdstuk besefte ik dat het helemaal niet gek is om me druk te voelen, maar ik had nog geen antwoord op de vraag hoe ik minder werkdruk kon gaan ervaren. Wel is het fijn om door dit eerste hoofdstuk te beseffen dat het echt druk kan zijn.
In het tweede hoofdstuk gaat het over de ontdekkingsreis die je moet maken om je eigen werkdruk te ontdekken. Ik heb de vragenlijsten in dit hoofdstuk niet echt ingevuld. Dit was voor mij niet nodig, maar ik kan me voorstellen dat andere mensen hier houvast aan hebben. Wel vond ik de tekst over ‘doorgaan of veranderen’ in dit hoofdstuk erg interessant. Het heeft voor mij inderdaad geholpen om daadwerkelijk te bekijken hoeveel uren ik werkte per dag en per week. Hierdoor ontdekte ik dat het in sommige weken druk was, maar dat ik er vaak voor kon zorgen om het dan de week daarna rustiger te hebben. Door een beter zicht op de drukke periodes lukte het me zelfs om juist vooraf wat tijd vrij te maken, zodat ik beter uitgerust een drukke week inging.
Vanaf hoofdstuk drie kwamen er voor mij steeds meer handige tips voorbij die ik al toepaste of gemakkelijk toe kon gaan passen.
Slim organiseren
In het boek wordt als voorbeeld het inzamelen van knutselmateriaal gegeven. Hoe ruim je dat slim op? Wie ruimen dat op en hoe organiseer je dat? Hierdoor ben ik gaan beseffen dat ik voor sommige klusjes in de klas best hulp mag vragen aan ouders of leerlingen. Ik hoef niet altijd alles zelf op te ruimen. Zeker in een bovenbouwgroep kan de klas hierbij goed helpen. Verder blijkt vaak dat ouders echt wel een handje willen helpen, ook bij dingen waarvan ik het eigenlijk stom vind om hulp te vragen. Ook dat is slim organiseren. Als laatste werd ik van dit stuk erg blij dat ik de spullen in mijn klas zo graag in dezelfde laatjes wil hebben en daarbij maak ik veel gebruik van labels. Makkelijk opbergen, makkelijk vinden.
Door bovenstaande quote ging ik nadenken over zaken op school waar ik geen invloed op heb, maar waar ik me wel erg druk om kon maken. Door de tips uit het boek mee te nemen, heb ik geleerd om zaken los te kunnen laten. Kan ik er iets aan doen? Ja, dan doe ik dat. Nee, dan is het niet mijn probleem. Natuurlijk waren er twijfelmomenten, maar het heeft mij veel rust gegeven en veel minder zorg en irritatie.
Naar aanleiding van hoofdstuk 4 nam ik aantal beslissingen over mijn werktijden. Ik besloot mijn werkmail van mijn telefoon te verwijderen, want met een fulltime baan ben ik de uren dat ik werk op school en hoef ik thuis niet verder te werken. Verder maakte ik met mijzelf de afspraak mijn mail niet in de avonden en het weekend te checken. Als ik mijn mail wel las in de avonden, reageerde ik alleen als het noodzakelijk was. Anders reageerde ik pas de dag daarna of zette alvast een mail in concept. Ik wilde mensen ook niet het gevoel geven altijd bereikbaar te zijn, want ook dat gaf mij een gevoel van werkdruk. Daarnaast besloot ik ook dat ik mijn WhatsApp niet wilde gebruiken voor werk. Zo ging ik bijvoorbeeld niet in een WhatsApp-groep voor de Paascommissie. Ook zonder die groep hadden we het Paasfeest prima geregeld.
Verder bleef ik bij de beslissing om maximaal twee middagen per week afspraken te maken. In weken van een vergadering kon dit betekenen dat ik maximaal drie middagen wat had. Nakijkwerk nam ik niet meer mee naar huis en ander werk dat ik wel thuis deed, moest voor 20 uur klaar zijn. Dan was het avond en tijd voor mij. Niet iedere week lukt dit even goed, maar over het algemeen kan ik me goed aan deze afspraken met mezelf houden.
Lijstjes maken en plannen
Op drukke dagen maak ik tegenwoordig lijstjes van het werk wat ik moet doen. Ik probeer dan de belangrijkste zaken eerst af te strepen. Verder zorgt het ervoor dat ik een duidelijk overzicht heb van wat er moet gebeuren. Ook kan ik op deze manier een beetje afwisseling zoeken in het werk dat ik moet doen. Twee stapels nakijken, dan die vragenlijst van een collega invullen. Nog twee stapels nakijken en dan de cadeautjes voor Sinterklaas doorgeven. Ik werk beter als ik niet de hele tijd hetzelfde moet doen en mijn lijstjes helpen me daarbij. Verder ben ik daardoor beter bezig met echt die ene klus en laat me niet verlijden tot het snel doen van iets anders. Kouwenhoven en Schoemaker verwijzen naar een onderzoek dat aantoont multitasken bij leren leidt tot concentratieverlies, langere studietijden en slechter presteren. Ik concentreer me dus op de taak die ik doe.
In het boek staan nog veel mogelijkheden om lijstjes efficiënt in te zetten om je werkdruk te verlagen en er worden goede tips gegeven over het maken van korte en lange termijn planningen.
Tijdens de les gaat je aandacht naar de leerlingen
Dat klinkt logisch, maar leg jij soms tijdens de les niet even snel de boeken in de boekenkast recht? Of leg je nog even snel dat blad onder het kopieerapparaat, omdat je dat morgen nodig hebt? Ik betrapte mezelf erop dat ik me toch af en toe liet afleiden door andere dingetjes in mijn klaslokaal. Nu is dat gelukkig veel minder. Zie ik iets dan schrijf ik dat op mijn lijstje. Soms blijkt dat ik het best even aan een kind kan vragen om te doen, zoals die boekenkast. Soms moet ik het zelf doen na schooltijd. Voor mijn gevoel sta ik sindsdien wel rustiger voor de klas. Ik kan er op dat moment niets aan doen, want het hoort niet bij de les.
Dit zijn de tips die voor mij hebben gewerkt, maar er staat nog veel meer in het boek en ik heb ook nog veel meer geleerd dan bovenstaande. Zeker een aanrader voor leerkrachten die werkdruk ervaren en net even wat hulp nodig hebben om daar op een gemakkelijke manier mee aan de slag te gaan. Soms zijn het ‘open deuren’ en weet je het eigenlijk wel, maar hopelijk neem je dan met dit boek de stap om het ook echt te doen. Het werkt zoveel lekkerder als je rust ervaart. Van werkdruk naar werkplezier, genieten van het onderwijs!
€18,95